رقابت عربستان و امارات به فضا کشید/ صف‌آرایی عربستان با روسیه و چین در خلیج فارس؛ چگونه آمریکا جای پای خود را در کشورهای عربی تثبیت می‌کند؟
به گزارش اقتصادنیوز، شورای اتلانتیک با انتشار یادداشتی مدعی شد، برای امارات متحده عربی و عربستان سعودی، مسیر آینده تا فضا ادامه دارد.مرزهای فرازمینی نمایانگر پتانسیل تضمین تاب‌آوری اقتصادی در بلندمدت، اعتبار جهانی و نقشی تاثیرگذار در دوران آینده رقابت و همکاری‌های بین‌المللی هستند. فضا یک بخش حیاتی برای پیشرفت فناوری و افزایش نفوذ ژئوپولیتیکی است و به هر دو کشور فرصت می‌دهد که در حوزه‌ای نسبتاً دست‌نخورده نفوذ خود را داشته باشند که تأثیر قابل توجهی خواهد داشت.از منظری دیگر دو بازیگر برای توسعه داخلی بخش‌های فضایی خود به کمک کشورهای دیگر نگریسته‌اند بالاخص آن که مهم‌ترین همکاری‌ها را از ایالات متحده، روسیه و چین دریافت کرده اند.اگر واشنگتن بخواهد اطمینان حاصل کند که همکاری‌های فضایی روسیه، چین و کشورهای خلیج فارس از همکاری‌های ایالات متحده-خلیج فارس پیشی نمی‌گیرد، باید به طور مؤثر با امارات متحده عربی و عربستان سعودی ارتباط برقرار کند و همکاری‌های خود را در هر دو بخش عمومی و خصوصی برای مشارکت در این جستجو تقویت کند.
خیز عربستان و امارات برای نفوذ در فضا
شورای آتلانتیک در ادامه گزارش خود آورد، بسیار مشابه با خود امارات، بخش فضایی این کشور نیز جوان است. آژانس فضایی امارات (UAESA) در سال ۲۰۱۴ تأسیس شد تا نقش این بازیگر در فضا را ارتقا داده و در آن سرمایه‌گذاری کند. امارات در سال ۲۰۱۹ به اولین کشور عربی تبدیل شد که یک فضانورد به ایستگاه فضایی بین‌المللی (ISS) ارسال کرد و از آن زمان مؤسساتی مانند آکادمی ملی فضا، صندوق ملی فضا و مناطق اقتصادی فضایی را برای پیشبرد تحقیقات، فناوری و فعالیت‌های تجاری فضایی ایجاد کرده است. علاوه بر این، آژانس فضایی امارات چندین ماموریت را انجام داده است، از جمله ماموریت ماه امارات، ماموریت امارات به کمربند سیارک‌ها و ماموریت مریخ امارات. مرکز فضایی محمد بن راشد (MBRSC) نیز در سال ۲۰۰۶ تأسیس شد و به یک مرکز علمی و فناوری برجسته در زمینه صنعت فضایی امارات تبدیل گشت. این ابتکارات از دیدگاه کلی‌تر از تبدیل شدن امارات به یک رهبر در عرصه جهانی پشتیبانی می‌کنند و با اهداف آن سازگار هستند.
آژانس فضایی سعودی (SSA) که در سال ۲۰۱۸ تأسیس شد، هدف مشابهی با آژانس فضایی عربستان دارد و با چشم‌انداز ۲۰۳۰ سعودی هماهنگ است: ایجاد نوآوری، ترویج همکاری و جایگاه‌یابی عربستان سعودی به عنوان یک رهبر در اقتصاد فضایی بین‌المللی و در عرصه جهانی. در سال ۲۰۲۳، از اهداف این نهاد است. آژانس فضایی سعودی دو فضانورد، از جمله اولین زن فضانورد را به ایستگاه فضایی بین المللی فرستاد و برنامه پروازهای فضایی انسانی پایدار را راه‌اندازی کرد. با وجود این پیشرفت‌ها، عربستان هنوز از رقبای منطقه‌ای و قدرت‌های جهانی خود عقب‌تر است و برای رقابت در بخش فضا راه طولانی در پیش دارد. همکاری می‌تواند به این کشور کمک کند تا این پیشرفت‌ها را تسریع کند.با این همه، این تلاش‌ها با یک دیدگاه کلی‌تر همسو هستند.اقتصادهای تاریخی مبتنی بر نفت در خلیج فارس به تنوع و ارتقای سیاسی در نظم جهانی چندقطبی در حال ظهور اولویت داده‌اند. هر دو کشور در بخش‌های غیرنفتی سرمایه‌گذاری کرده‌اند تا اقتصادی مبتنی بر دانش و پایدار بسازند.
زورآزمایی رقبا در خلیج فارس
ایالات متحده تاکنون با هر دو کشور امارات و عربستان در زمینه صنعت فضا همکاری کرده است، اما برای تثبیت رهبری رقابتی واشنگتن، نیاز به همکاری بیشتر وجود دارد. در سطح بنیادی، امارات متحده عربی و ایالات متحده در سال ۲۰۲۰ توافق‌نامه‌های آرتمیس را امضا کردند که اصولی برای همکاری در اکتشاف فضا را مشخص می‌کند. عربستان سعودی در سال ۲۰۲۲ به این توافق‌ها پیوست و در سال ۲۰۲۴ همکاری خود را با ناسا از طریق یک چارچوب گسترده تقویت کرد. امضای این توافق‌ها توسط هر دو کشور نشان‌دهنده تمایل به افزایش نفوذ ژئوپولیتیکی و رقابت با بازیگران جهانی عمده است. واشنگتن باید تمرکز خود را بر تقویت روابط ناسا با آژانس فضایی امارات و آژانس فضایی امارات فراتر از توافق‌های امضا شده بگذارد و همکاری‌های بیشتری در زمینه آموزش فضانوردان، بحث‌های سیاست فضایی آینده و ماموریت‌های مشترک داشته باشد.این همکاری با ایالات متحده، یکی از پیشرفته‌ترین کشورهای جهان در زمینه فضا، نشان‌دهنده تلاش برای نفوذ بیشتر در فضا است.
همزمان روسیه و چین به طور فزاینده‌ای در حال تبدیل شدن به رقبای ایالات متحده در جذب علاقه کشورهای خلیج فارس به فضا هستند. در سال ۲۰۲۱، فضانوردان سعودی در مسکو برای ماموریت مشترک احتمالی آموزش دیدند، در حالی که اولین فضانورد امارات، هزا آل منصوری، در سال ۲۰۱۹ با کپسول روسی Soyuz به ایستگاه بین المللی فضا رسید، در مسکو آموزش دیده بود. همچنین امارات با مقامات روسکاسموس در رویدادهای عمده فضایی همکاری داشته است. چین نیز در حال مذاکره با عربستان سعودی در زمینه انتقال نرم‌افزار ماهواره‌ای است و در سال ۲۰۱۸ عربستان یک دوربین نوری به ماهواره‌ای ارتباطی چین ارسال کرد. امارات نیز به ایستگاه تحقیقاتی ماه چین پیوسته است و در سال ۲۰۲۳ یک مرکز تحقیق و توسعه مشترک با شرکت چینی Origin Space در ابوظبی تأسیس کرد. در نهایت باید گفت ایالات متحده باید از این همکاری‌ها برای تقویت جایگاه ژئوپولیتیکی خود استفاده کند و در عین حال نفوذ چین و روسیه را در منطقه محدود کند. اگر ایالات متحده نتواند در زمینه فضا همکاری‌های خود را با کشورهای خلیج فارس ادامه دهد، چین و روسیه می‌توانند جای خالی آن را پر کرده و این کشورها را از غرب دور کنند. این امر به کشورهای منطقه این امکان را می‌دهد که از پیشرفت‌های علمی و اقتصادی ناشی از همکاری‌های فضایی با خلیج فارس بهره‌مند شوند و نفوذ ایالات متحده را در فضا و سطح زمین کاهش دهند.
