جزئیات تورم طبقاتی در 6 سال اخیر+ نمودار

به گزارش اقتصادنیوز به نقل از اکوایران،  بررسی‌ها نشان می‌دهد اینکه کدام گروه از مردم تورم بیشتر یا کمتری نسبت به گروه‌های دیگر تجربه می‌کنند در یک مورد نهفته است و آن سبد مصرفی نام دارد. در واقع اگر گروهی اهمیت بیشتری به خوراکی‌ها بدهد و تورم از ناحیه خوراکی‌ها باشد احتمالا تورم بالاتری را به طور نسبی تحمل خواهد کرد. از طرف دیگر اگر سبد مصرفی یک گروه اهمیت بیشتری به اقلام غیرخوراکی و خدمات بدهد محتمل است که وقتی تورم بیشتر از ناحیه غیرخوراکی‌‌ها و خدمات باشد تحت فشار تورمی بیشتری قرار بگیرد.

آمارها حاکی از این امر است که تورم دهک دهم که ثروتمندترین گروه جامعه محسوب می‌شوند در دوران کرونا بالاتر از تورم دهک‌های اول و پنجم محاسبه شده است. از طرف دیگر با حذف ارز 4200 تومانی خلاف این اتفاق رخ داده و گروه‌های پایین‌تر و فقیرتر جامعه مانند دهک‌های اول و پنجم تورم بیشتری را در مقایسه با دهک دهم تجربه کرده‌اند. از طرف دیگر در دو سال اخیر با وجود روند نزولی تورم، دهک دهم بیشتر از دهک‌های اول و پنجم تحت تاثیر تورم بوده‌اند.

دهک‌های هزینه‌ای به گروه‌بندی‌های آماری از خانوارها بر اساس سطح مخارج آن‌ها اشاره دارد. این دهک‌ها به‌طور معمول به 10 بخش مساوی تقسیم می‌شوند که هر یک شامل 10 درصد از کل خانوارهای جامعه است. این گروه‌بندی‌ها به تحلیل بهتر توزیع درآمد و وضعیت اقتصادی خانوارها کمک می‌کنند.

هر دهک از کم‌درآمدترین (دهک اول) تا پردرآمدترین (دهک دهم) طبقه‌بندی می‌شود. معمولا خانوارهایی که در دهک‌های پایین‌تر قرار دارند، هزینه‌های خود را بیشتر صرف اقلام خوراکی‌ می‌کنند. در مقابل، خانوارهای دهک‌های بالاتر هزینه‌های بیشتری را صرف اقلام غیرخوراکی و خدمات می‌کنند. به عبارت دیگر، دهک اول نماینده 10 درصد از کم‌هزینه‌ترین و دهک دهم نماینده 10 درصد از پرهزینه‌ترین خانوارهای کشور است.

علت محاسبه دهک از سمت هزینه (دهک هزینه‌ای) این است که معمولا درآمد خانوارها - که عمدتا از محل پرسش‌نامه مشخص می‌شود - کم‌برآوردی دارد و در مقابل، هزینه‌ها با مقداری بیش‌برآوردی همراه هستند، معیار قرار دادن هزینه می‌تواند نماگر بهتری برای این محاسبات باشد.

برای محاسبه تغییر قیمت هزینه سبد مصرف خانوارها در دهک، باید به شاخص قیمت سبد مصرف در دهک‌ها رجوع کرد. شاخص قیمت مصرف‌کننده (CPI) نشان‌دهنده قیمت کالاها و خدمات موجود در سبد مصرفی خانوارهاست. مرکز آمار این شاخص را با سال پایه 1400 محاسبه می‌کند. در این روش، فرض می‌شود که خانوارها از یک سبد مشخص شامل کالاهای خوراکی، غیرخوراکی و خدمات استفاده می‌کنند. هر یک از اقلام موجود در این سبد دارای وزن یکسان و ثابت است. قیمت این سبد در سال پایه برابر با 100 در نظر گرفته می‌شود و سپس تغییرات قیمت ماهانه بر اساس این مقدار محاسبه می‌شود تا تورم به دست آید.

مشروح این گزارش را در اکوایران با تیتر «بالا و پایین تورم طبقاتی در 6 سال اخیر» بخوانید.